แครนเบอร์รี่ ผลไม้มากประโยชน์ แต่มีข้อควรระวัง

แครนเบอร์รี่ (Cranberry) เป็นผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ที่ได้รับความนิยมทั่วโลก โดยเฉพาะในกลุ่มคนรักสุขภาพ เพราะมีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยเสริมภูมิคุ้มกัน บำรุงหัวใจ และยังมีบทบาทในการป้องกันการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะอีกด้วย

อย่างไรก็ตาม แครนเบอร์รี่ก็มีอีกหนึ่งสารธรรมชาติที่ควรทำความเข้าใจให้ดี นั่นคือ “กรดซาลิไซลิก” (Salicylic Acid) ซึ่งมีโครงสร้างทางเคมีใกล้เคียงกับ ยาแอสไพริน (Aspirin) ที่หลายคนคุ้นเคยกันดี

กรดซาลิไซลิกคืออะไร?

กรดซาลิไซลิกเป็นสารธรรมชาติที่พบในพืชหลายชนิด โดยเฉพาะในผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ เช่น แครนเบอร์รี่ ราสป์เบอร์รี่ และเชอร์รี่ สารนี้จัดอยู่ในกลุ่มเดียวกับซาลิไซเลต (Salicylates) ซึ่งเป็นสารตั้งต้นของยาแอสไพริน (Acetylsalicylic acid)

ในธรรมชาติ กรดซาลิไซลิกมีหน้าที่ช่วยป้องกันการติดเชื้อราและแบคทีเรียในพืช แต่เมื่อเข้าสู่ร่างกายมนุษย์ สารนี้อาจกระตุ้นให้เกิดอาการแพ้ในบางคน โดยเฉพาะผู้ที่มี ภาวะแพ้ยาแอสไพริน

ความเชื่อมโยงระหว่างแครนเบอร์รี่กับการแพ้แอสไพริน

ผู้ที่แพ้ยาแอสไพรินมักไวต่อสารในกลุ่มซาลิไซเลต เมื่อบริโภคอาหารที่มีกรดซาลิไซลิกสูง เช่น แครนเบอร์รี่ อาจเกิดอาการแพ้ได้ในลักษณะเดียวกับเมื่อใช้ยาแอสไพริน เช่น

• คัดจมูก หายใจติดขัด
• ผื่นแดง ลมพิษ
• ปวดศีรษะ วิงเวียน
• คลื่นไส้ หรือท้องไส้ปั่นป่วน

ถึงแม้กรดซาลิไซลิกในแครนเบอร์รี่จะมีปริมาณไม่สูงเท่ายาแอสไพริน แต่ในผู้ที่มีความไวต่อสารนี้มาก ก็อาจเกิดอาการได้เช่นกัน โดยเฉพาะหากบริโภคในปริมาณมาก หรือรับจากหลายแหล่งในวันเดียวกัน เช่น ยา แชมพู หรือเครื่องสำอางที่มีส่วนผสมของซาลิไซเลต

ใครบ้างที่ควรระวังเมื่อกินแครนเบอร์รี่?

1. ผู้ที่แพ้ยาแอสไพรินหรือสารซาลิไซเลต ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานแครนเบอร์รี่ หรือปรึกษาแพทย์ก่อน
2. ผู้ที่มีภาวะเลือดออกง่าย / ใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือด (เช่น วาร์ฟาริน) แครนเบอร์รี่อาจมีผลต่อการทำงานของยา
3. ผู้ที่เป็นโรคกรดไหลย้อนหรือกระเพาะอักเสบ ควรจำกัดปริมาณ เพราะกรดในผลไม้อาจกระตุ้นอาการได้

ทางเลือกสำหรับคนรักเบอร์รี่ที่แพ้แอสไพริน

หากคุณแพ้แอสไพรินแต่ยังอยากได้สารต้านอนุมูลอิสระจากผลไม้เบอร์รี่ สามารถเลือกผลไม้ชนิดอื่นที่มีปริมาณซาลิไซเลตต่ำกว่า เช่น

• บลูเบอร์รี่
• แบล็กเบอร์รี่
• ลูกเกด
• แอปเปิ้ล

หรือเลือกอาหารเสริมสารต้านอนุมูลอิสระจากแหล่งอื่น เช่น วิตามินซีจากธรรมชาติ ชาเขียว หรือผักใบเขียวเข้ม

เคล็ดลับการบริโภคแครนเบอร์รี่อย่างปลอดภัย

• เลือกแบบหวานน้อยหรือไม่เติมน้ำตาล เพื่อหลีกเลี่ยงน้ำตาลส่วนเกิน
• เริ่มจากปริมาณน้อย แล้วสังเกตอาการของร่างกาย
• ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร หากคุณมีโรคประจำตัวหรือใช้ยาที่อาจเกิดปฏิกิริยาร่วม

สรุป

แม้แครนเบอร์รี่จะเป็นผลไม้ที่ดีต่อสุขภาพ มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง แต่สำหรับผู้ที่แพ้ยาแอสไพริน ควรระวังกรดซาลิไซลิกที่อาจกระตุ้นอาการแพ้ได้ การรู้เท่าทันและเลือกบริโภคอย่างเหมาะสม จะช่วยให้คุณได้รับประโยชน์จากผลไม้นี้โดยไม่ต้องเสี่ยงต่ออาการไม่พึงประสงค์